www.vranov.sk

Vranov nad Topl'ou - miasto powiatowe we wschodniej Słowacji, w kraju preszowskim, w historycznym regionie Zemplin. Leży na wysokości 132 m n.p.m., w dolinie Topl'i, u zbiegu Niziny Wschodniosłowackiej, Pogórza Ondawskiego i Gór Tokajsko-Slańskich. Liczba mieszkańców miasta wynosi 23 020 osób, powierzchnia - 34,36 km².

Przez Vranov przebiega jedna z najważniejszych dróg Słowacji - droga krajowa nr 18, oprócz tego zbiegają się tam liczne drogi lokalne - nr 553 do Trebiszowa, nr 557 do Stropkova, nr 558 do Humennego i nr 576 do Koszyc. We Vranovie zbiegają się również linie kolejowe z miasta Strazske, z Trebiszova i z Preszowa.

Z badań archeologicznych wynika, że okolice Vranova były zamieszkane już w VII wieku. Kościół parafialny istniał już w 1314 roku. Pierwsze wzmianki o mieście pochodzą z lat 1333-1337. W I połowie XIV wieku Vranov stał się osadą targową, wyposażoną przez króla Węgier Ludwika w prawo wolnego handlu. Data nadania Vranovowi praw miejskich nie jest znana, jednak już w liście króla Zygmunta z 1410 roku jest wzmiankowany jako miasto. W XV wieku Vranov przeobraził się w ośrodek rzemiosła i handlu, wzrastając w miarę wzrostu znaczenia szlaku handlowego z Polski na Węgry przez Przełęcz Dukielską. Vranov został mocno dotknięty zniszczeniami podczas wojen w XV i XVI wieku. Od 1523 roku należał do magnackiego rodu Bathory, od 1617 roku do rodu Drugethów, od 1684 roku do rodu Barkoczy. W XVIII wieku miasto doznało zniszczeń w walkach powstań antyhabsburskich oraz w katastrofach naturalnych (powódź w 1718 roku, trzęsienia ziemi w latach 1778 i 1779).

Podczas wschodniosłowackiego powstania chłopskiego w 1831 roku Vranov znalazł się w centrum walk, był okupowany i rabowany przez buntowników. Na początku XIX wieku Vranov podupadł i stał się typowym miasteczkiem rolniczym. Region dotknęła masowa emigracja - ludność powiatu spadła z 23,3 tys. osób w 1858 roku, do 22,2 tys. w 1895 roku. Upadek miasta trwał przez cały XIX wiek, co pogłębiła I wojna światowa. Vranov nie został zniszczony, ale znalazł się na bezpośrednim zapleczu frontu karpackiego. Impulsem do rozwoju miasta okazało się dopiero otwarcie linii kolejowej do Trebiszowa w 1939 roku. W okresie kampanii wrześniowej we Vranowie mieścił się sztab dowodzenia tzw. Rychlej Skupiny "Kalinciak".

Po wojnie rządy komunistyczne zaznaczyły się w mieście budową zakładów przemysłowych. Do dziś przetrwały zakłady chemiczne "Bukoza" i odzieżowe "Slovenka" oraz kilka zakładów produkcji żywności i materiałów budowlanych.

Zabytki Vranova:

• gotycki kościół z XIV wieku, przebudowany w XVI i XVIII wieku,
• barokowy klasztor paulinów z 1718 roku,
• klasycystyczny dwór z XVIII wieku, wzniesiony na miejscu starszego średniowiecznego zamku.

Źrodło: Wikipedia